Le Vigne di Zamò Refosco dal Peduncolo Rosso 2016 Friuli Orientali DOC

Le Vigne di Zamò Refosco dal Peduncolo Rosso 2016 Friuli Orientali DOC

Net als de Tocai Friulano is de Refosco een typische eigen druif van deze streek. Hoewel, hij duikt op in Frankrijk, in de Savoie, als mondeuse noire. Kennelijk heeft het vorstenhuis van Savoie, dat heerste over het Franse en Italiaanse deel van het koninkrijk, deze druif meegenomen. Van belang voor de kwaliteit van Refosco is aanplant op arme gronden op de heuveltoppen, die in dit deel van Friuli gelukkig ruim voorhanden zijn. Alleen zo zijn de opbrengsten laag te houden en kunnen de druiven mooi rijpen. De druiven komen binnen als ze perfect rijp zijn. Daarna gist een deel van de druiven in open, licht conisch toelopende vaten, die zorgen voor een intensief contact tussen schillen en druiven. De rest gist in grote barriques. De kap van de wijnen wordt regelmatig met de hand gebroken, ook weer om een goed contact tussen schillen en gistende wijn te behouden. De gisting duurt bijna drie weken, en op deze manier is het resultaat prachtig intens en diep van kleur. De wijnen rijpen nog 16 maanden op barrique, waar ze ook hun malolactische gisting ondergaan. Omdat de wijn mooi afgerond moet zijn als hij op de markt komt, rijpt hij eerst ook nog een jaar op fles voordat hij wordt geleverd. Door deze zorgvuldige werkwijze is het een bijzondere Refosco, getypeerd, en een voorbeeld van hoe deze wijn hoort te zijn. Geweldig.

Het wijnhuis: Le Vigne di Zamò

De wijngeschiedenis van de familie Zamò begon in 1978. Voor die tijd was er wel liefde voor wijn, maar die werd uitgeleefd in de osteria, het restaurant, van de familie, in het plaatsje Manzano. Dat veranderde toen Tullio Zamò vijf hectare wijngaarden kocht op de hellingen van Rocca Bernarda, een van de beste plekken voor wijnbouw, in het hart van de Colli Orientali. Jaren van hard werken volgden om wijnen te maken van hoge kwaliteit. Het grote succes volgde na ruim tien jaar. De Ronco dei Rosetti 1988 was de eerste rode wijn uit Friuli die met drie glaasjes werd onderscheiden in de belangrijke wijngids, de Gambero Rosso. Voor Tullio Zamò was dit de aanleiding om nog een tandje bij te zetten in zijn zoektocht naar de hoogste kwaliteit. Hij zocht daarvoor samenwerking met de internationaal vermaarde oenoloog Franco Bernabei. Bovendien kocht hij nog vijf hectare wijngaarden bij op de heuvels van Ronchi di Buttrio. De reputatie van het domein groeide met het jaar, zeker toen ook Ronco dei Rosetti voor de jaargangen 1992 en 1994 met drie glaasjes werd bekroond.

Voor Tullio Zamò, die in het bedrijf inmiddels steun had gekregen van zijn zoons Pierluigi en Silvano, was dit het sein het bedrijf verder uit te breiden. Ze kochten nog een 15 hectare aan in de subzone Rosazzo, en huurden er tien hectare bij, zodat ze in totaal over 35 hectare wijngaarden konden beschikken. De laatste aankoop dateert uit 2001, toen nog eens twee hectare in Rosazzo aan het bezit werden toegevoegd. Het ging hierbij om een wijngaard op een van de beste heuvels van de streek, die helemaal werd herplant met de druiven waarmee het bedrijf een grote faam heeft gevestigd: Tocai Friulano en Pignolo. In 2004 kon hij in productie worden genomen.

Uiteraard moest ook de kelder worden aangepast, een klus die in 1999 werd geklaard. Daarmee beschikt de familie in de kelder over de modernste technieken. Belangrijk is de aanwezigheid van veel gistingsvaten in allerlei soorten en maten. Daarmee kunnen de druiven van alle percelen en ook alle verschillende druiven apart worden vergist tot wijn. Een belangrijke stap naar nóg meer kwaliteit.

Het gebied: Colli Orientali del Friuli

Italië staat niet direct bekend om de hoge kwaliteit van zijn witte wijnen. Groot kan groots zijn, dat weten we allemaal. Maar de liefhebbers weten wel beter. Er komen prachtige wijnen uit het verre oosten van Italië, tegen Slovenië aan. De regio Friuli-Venezia Giulia, in de noordoost-hoek van Italië, heeft een grote naam op te houden voor zijn witte wijnen. Dat heeft alles te maken met de ligging van de streek, tussen zee en bergen. Het klimaat in deze noordoost-hoek, die grenst aan Oostenrijk en Slovenië, wordt dan ook bepaald door twee krachtige invloeden: de koele luchtstroom afkomstig van de bergen en de warme en vochtige invloed van de Adriatische zee.

Het gebied Grave del Friuli is het grootste van het gewest Friuli. Hier wordt de helft van de DOC wijnen uit Friuli geproduceerd. Grave omvat de lage heuvels en de laagvlaktes vanaf de grens van Veneto tot voorbij Udine. Grave is een belangrijke leverancier van Tocai- en Cabernet-wijnen en heeft ook een grote productie van Refosco- en witte Pinot-wijnen. De beste wijnen komen echter van de heuvels helemaal in het oosten, uit twee DOC’s die tegen de Sloveense grens aan liggen: Colli Orientali del Friuli en Collio. De wijnen uit deze streken zijn druif-georiënteerd. Dus de meeste wijnen zijn van één druif gemaakt, die ook op het etiket staat vermeld. De wijn dient dan 85% van de wijn uit te maken.

Colli Orientali del Friuli, ten noordoosten van de stad Udine, is voor witte wijn kwalitatief de absolute top. Niet voor niets ook is zestig procent van de wijn uit deze streek wit van kleur. De belangrijkste witte druif van de streek is de Tocai Friulano, een druif die hier werkelijk ideale omstandigheden aantreft voor een perfecte rijping, fris en aromatisch. Hoewel niemand weet waar de Tocai precies vandaan komt, staat hij al meer dan twee eeuwen in deze streek aangeplant. Bij de druiven voor de rode wijnen zijn Merlot en Cabernet ongeveer even belangrijk. Ook de lokale Refosco speelt een belangrijke rol, als de derde blauwe druif van de streek. En, natuurlijk speelt ook de ondergrond een rol. In de bodem, die geologisch gezien dateert uit het Eoceen, vinden we afwisselend lagen van marmer en zandsteen, die zorgen voor een arme ondergrond en een heerlijk mineralig karakter. Deze combinatie van factoren maakt Colli Orientali del Friuli tot een van de meest uitdagende wijngebieden van Italië.